Potop szwedzki to metafora, która zapisana została na kartach polskiej historii. Sprawdź, czym tak naprawdę było to zjawisko, kiedy miało miejsce i jakie niosło ze sobą skutki. Czytać o historii nie musi być nudne, zwłaszcza kiedy mówimy o tak dramatycznych i decydujących o losach naszego kraju wydarzeniach. Zapraszam do lektury!
Sprawdź także:
Początek szwedzkiego najazdu
Potop szwedzki, znany również pod nazwą druga wojna północna, to konflikt zbrojny toczone na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów, który rozpoczął się w roku 1655 i trwał do 1660 roku. Ten krwawy i brutalny konflikt, który na długie lata zmienił krajobraz polityczny Europy Środkowo-Wschodniej, miał miejsce w tragicznym dla Polski XVII wieku, znane również jako „Wiek wojen”.
Początek potopu to przede wszystkim inwazja Szwedów. Szwedzki król Karol X Gustaw, korzystając z wewnętrznych niepokojów Rzeczpospolitej, jak najazd Kozaków Bohdana Chmielnickiego, zdecydował się na atak. Jego celem była dominacja nad Bałtykiem i zniszczenie tradycyjnego rywala – Polski.
Wydarzenia w trakcie potopu szwedzkiego
Atak Szwedów był niezwykle skuteczny. Już na wstępie konfliktu zdobyli Kraków i Warszawę, a polski król Jan Kazimierz uciekł do śląska, a potem na teren dzisiejszej Czech. Doprowadziło to do szeroko zakrojonej kolaboracji polskiego szlachectwa ze Szwedami, znanego pod nazwą „targowicy„. Niemal wydawało się, że Polska przestanie istnieć jako niezależne państwo.
Jednak ostatecznie, dzięki patriotyzmowi i zdolnościom militarnym takich osób jak hetman Stefan Czarniecki czy Jerzy Sebastian Lubomirski, udało się odepchnąć najeźdźców dzięki szeregowi zwycięskich bitew, w tym słynnej bitwie pod Częstochową, gdzie to właśnie Obrona Jasnej Góry stała się symbolem polskiego oporu.
Zakończenie i skutki potopu szwedzkiego
Wojna zakończyła się w 1660 roku podpisaniem w Oliwie końcowego traktatu pokojowego. Chociaż Szwecja nie osiągnęła swojej pierwotnej celu – całkowitej dominacji nad Bałtykiem, to jednak Polska, jako państwo, została niemal doszczętnie zniszczona.
„Potop szwedzki” był jednym z najbardziej tragicznych okresów w historii Polski, który pozostawił na jej obszarze niezatarte rany. Nagłe i przemocowe zniszczenie infrastruktury kraju, osłabienie ekonomiczne, utrata znacznej części populacji, to tylko niektóre z konsekwencji tego konfliktu.
Jednak z drugiej strony, to właśnie w czasie potopu szwedzkiego wykształciły się polskie idee narodowe, a Rzeczpospolita pokazała, że mimo ogromnych strat, jest w stanie się podnieść i kontynuować walkę o swoje miejsce w Europie.
Artystyczne upamiętnienie potopu szwedzkiego znajdziemy w literaturze – w słynnej „Trylogii” Henryka Sienkiewicza oraz w filmie Jerzego Hoffmana pt. „Potop”
